Leiderschap in de mist in een AI-gedreven wereld

Er zijn dagen dat ik het gevoel heb door een dikke mist te lopen. Een mist van technologische vernieuwing, AI, verwachtingen en snelheid. Soms voelt het alsof ik als HR-professional onderdeel ben van een experiment zonder duidelijke spelregels. In gesprekken met leiders merk ik de druk om mee te bewegen: we moeten iets met AI, we moeten wendbaar zijn, toekomstbestendig, datagedreven. En ondertussen vraagt bijna niemand: hoe gaat het eigenlijk met jou als mens in dit alles?
Eerlijk: ik voel me soms net een gorilla in de mist – je weet wel, die film met Sigourney Weaver (of ben ik echt al zo oud?) – op zoek naar richting en houvast.

De AI-belofte en de menselijke beproeving

AI maakt veel mogelijk. Het neemt werk uit handen, voorspelt en helpt sneller beslissen. Tegelijk schuurt het. Als technologie steeds slimmer wordt, wat blijft dan onze unieke kracht?
Daniel Goleman beschrijft emotionele intelligentie – zelfbewustzijn, emotieregulatie, empathie en sociale vaardigheid – als de kern van effectief leiderschap. Juist nu is die kern onmisbaar, omdat aandacht, luisteren en erkenning niet te automatiseren zijn. Of, journalistiek gezegd: er is geen app voor echte nabijheid.

Zoekend leiderschap

Antropoloog Jitske Kramer noemt deze tijd liminaliteit: het oude werkt niet meer vanzelf, het nieuwe heeft nog geen vaste vorm. Dat inzicht helpt mijn eigen onzekerheid milder te bekijken. Ik hoef het niet allemaal te weten.
Stephen Covey’s cirkel van invloed biedt dan ook houvast: ik kan de snelheid van AI niet stoppen, maar ik kan wel kiezen hoe ik ermee omga, welke waarden ik vooropzet en hoe ik het gesprek met mijn team vormgeef. Tussen mist en momentum kies je dan voor één stap vooruit – niet voor perfecte helderheid.

Vijf concrete stappen waar je in je (persoonlijk) leiderschap vandaag mee kunt beginnen

Wat mij – en misschien jou ook – helpt in deze fase van liminaliteit: een handvol gewoontes die navigeren in de mist iets menselijker maken.

1. Plan 10 minuten reflectie per week. Zonder agenda. Vraag: wat gebeurt er nu echt in onze organisatie, en wat doet dat met mij?

2. Maak AI klein en veilig. Kies één proces, test een eenvoudige tool, definieer vooraf condities: doel, voor- en nadelen, risico’s, ethische kaders.

3. Start elk teamoverleg met een check-in. Eén rondje: wat houdt je bezig en wat heb je nodig om bij te dragen? Korte antwoorden, grote impact.

4. Maak leren zichtbaar. Deel als leider één twijfel of fout en wat je ervan leerde. Normaliseer leren boven gelijk hebben.

5. Bewaak je menselijke maat. Spreek af welke beslissingen altijd menselijk blijven (bijvoorbeeld performancegesprekken of lastige feedback) en welke AI mag ondersteunen.

De mist als leermeester: misschien is niet-weten geen tekort, maar de context waarin modern leiderschap ontstaat.
Leiderschap is dan niet alle antwoorden hebben, maar het vermogen om te vertragen, te luisteren, verbinding te maken en bewust de volgende kleine stap te zetten.

Bij Colibri Consulting begeleiden we leiders en teams in dit soort vraagstukken. Altijd met twee sporen: resultaatgericht werken én cultuur verdiepen. Denk aan leiderschapsprogramma’s, teamdialogen en cultuurinterventies die de menselijke maat versterken in een steeds technischer organisatie. Als dit resoneert, verkennen we graag wat past bij jouw context.

Bronnen

• Covey, S. R. (1989). The 7 Habits of Highly Effective People. Free Press.
• Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ. Bantam Books.
• Kramer, J. (2023). Tricky Tijden: Leiderschap in tijden van chaos. Business Contact.